Cuộc Đời Và Giáo Pháp Của Tsongkhapa

Cuộc đời và giáo pháp của Tsongkhapa chọn một số tác phẩm quan yếu của Đại Đạo Sư Tsongkhapa Losang Drakpa (1357–1419), dâng tặng độc giả thường thức cũng như hành giả Phật pháp, hầu giúp họ có cái nhìn khởi đầu về cuộc đời chuyển hóa và giáo pháp thâm diệu của bậc Đại Lạt Ma ấy.

Tinh túy thành tựu vĩ đại của Tông-khách-pa là chứng đắc phi nhị nguyên tính bản chất của thực tại, trong đó tuệ giác phê phán và trực cảm của Ngài chứng ngộ sự tương đồng giữa tánh Không và duyên khởi (tính quan hệ). Sự phi nhị nguyên triệt để này ngăn hành giả bị kẹt trong khoảng không trống rỗng như “tuyệt đối,” “niết bàn,” “hư không,” v.v. Khi quay lại, họ không đánh mất năng lực từ bi phổ quát đối với tất cả chúng sinh trói buộc. Với Tông-khách-pa, chủ đề trung tâm bất biến là sự hợp nhất bất khả tư nghì giữa trí tuệ siêu việt và bi tâm dấn thân, tự nhiên khiến bậc giác ngộ tự phát phụng sự chúng sinh khổ lụy, chứ không làm “chúa tể” của họ. Ngài hiểu rằng bậc Phật có thể an trú niết bàn siêu thời gian mà vẫn hân hoan dấn thân cứu độ chúng sinh vô minh. Sự hợp nhất ấy có thể đáng kinh khiếp với kẻ nhút nhát, như Long Thụ (Nāgārjuna) gọi đó là “đáng sợ với kẻ khiếp nhược” — vì tánh Không là thai tạng của Đại Bi, đạo trình giác ngộ thâm sâu. Giáo pháp Tông-khách-pa đôi lúc gây xáo động ở tầng sâu đó, song chủ yếu rất lợi ích cho học giả, hành giả mọi tông phái Tây Tạng, nhờ chủ nghĩa nhân văn thâm sâu, niềm tin vào khả năng con người đạt tri kiến và đại bi, an lập đời sống dựa trên từ ái, lợi lạc. Nhờ thế, giáo huấn Ngài chứng minh sự trường tồn của Phật, vị cứu hộ thoát mê hoặc tham sân si, và nghệ thuật, khoa học giải thoát mà Ngài truyền trao.